21 października 2024 roku w Strzegocinie odbyła się uroczystość upamiętniająca powstańców styczniowych poległych w bitwie pod Kterami w dniu 9 lipca 1863 roku.
Na początku uroczystości Prezes Zarządu – Komendant Główny Towarzystwa „Strzelec” z Łodzi Dariusz Nowiński powitał zaproszonych gości. Następnie odśpiewany został hymn państwowy, po czym głos zabrał Wójt gminy Kutno Michał Łuczak, który podkreślił ważność inicjatywy dla kształtowania postaw patriotycznych wśród mieszkańców gminy Kutno, a szczególnie dla młodzieży. W kolejnym punkcie programu głos zabrał Jacek Saramonowicz, który omówił przebieg pierwszych dni powstania styczniowego na ziemi kutnowskiej. Obraz bitwy pod Kterami i okoliczności śmierci powstańców przedstawił członek Towarzystwa „Strzelec” Piotr Hubert Rodziewicz.
Tablicę odsłonili uczniowie Szkoły Podstawowej im. Kornela Makuszyńskiego w Strzegocinie – Oliwia Kubiak i Ksawery Przybysz. Następnie proboszcz parafii w Strzegocinie ks. Andrzej Rzeźnicki odmówił modlitwę za zmarłych i poświęcił tablicę.
W ostatnim punkcie uroczystości uczestnicy obchodów złożyli kwiaty pod obeliskiem z tablicą: w imieniu Samorządu gminy Kutno Wójt Gminy Kutno Michał Łuczak i Radna Gminy Kutno Katarzyna Wiwała, uczniowie Szkoły Podstawowej w Strzegocinie z opiekunką Panią Beatą Kiełbasą oraz z Panią dyrektor Beatą Przybysz Jurkowską, Naczelnik Oddziałowego Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Łodzi Bartosz Bijak, członkowie Towarzystwa „Strzelec”.
Asystę wojskową podczas uroczystości zapewnili członkowie Towarzystwa „Strzelec” w Łodzi.
W uroczystości wzięły także udział poczty sztandarowe – Gminy Kutno w składzie: Pan Zbigniew Szymański,Pan Tomasz Bednarek, Pan Radosław Pachliński; Ochotniczej Straży Pożarnej w Strzegocinie w składzie: Andrzej Pietrzak, Stanisław Graczyk, Jan Banasiak, prezes OSP Strzegocin Mirosław Karczewski, gospodarz OSP Paweł Ignaczak, przewodniczący komisji rewizyjnej OSP Paweł Workowski, mjr Dariusz Matusiak reprezentujący 9 Łódzkiej Brygady Obrony Terytorialnej im. gen. S. Soyczyńskiego „Warszyca” w Łodzi.
Opis bitwy pod Kterami na podstawie publikacji „Bitwy i potyczki 1863-64″ autorstwa Stanisława Zielińskiego, Muzeum Narodowe w Rapperswilu, 1913.
„ Dążące Kterom oddziały Skrzyńskiego, Skowrońskiego i Parczewskiego, połączywszy się połączywszy się z Syrewiczem, zaatakowane zostały koło Bałkowa przez 3 roty piechoty, 1 szwadron huzarów i 50 kozaków z 4 działami. Jazda Skrzyńskiego odcięta,zrejterowała ku Rogowu, podczas gdy reszta po niepomyślnej szarży Parczewskiego na armaty nieprzyjacielskie rzuciła się do Kter, tutaj ścigającej jeździe nieprzyjacielskiej stawiając opór. Rozpoczął się krwawy bój kawaleryjski na szable, w którym odznaczyła się zwłaszcza kawalerya Parczewskiego, kapitan Orłowski, Zawada (Żukowski), szczególnie zaś porucznik Kraszewski (Tatarowicz); ten obskoczony przez huzarów, dwóch z nich położywszy trupem, sam poległ a razem z nim porucznik Cielecki. Ostatecznie jednak kozacy i huzarzy zostali odparci ze znacznemi stratami. Tymczasem zdążyła już przybyć piechota moskiewska z artyleryą i przed przewagą liczebną oddziały powstańcze musiały znowu uchodzić przez nieprzyjaciela ścigane w dalszym ciągu, zabierając kilkanaście koni, zdobytych w rozprawie z jazdą. Prócz wspomnianych oficerów poległo 8 szeregowców a 13 było rannych”.
Poniżej tekst tablicy pamiątkowej:
MIEJSCE UPAMIĘTNIAJĄCE BITWĘ POD KTERAMI
STOCZONĄ PRZEZ POŁĄCZONE ODDZIAŁY POWSTAŃCZE
POD WODZĄ PŁK. ROBERTA SKOWROŃSKIEGO
MJR. WŁADYSŁAWA ORŁOWSKIEGO
RTM. WALENTEGO PARCZEWSKIEGO
W POWSTANIU STYCZNIOWYM 9 LIPCA 1863 R.
ZGINĘLI I ZOSTALI POCHOWANI NA CMENTARZU W STRZEGOCINIE:
JULIAN ARENDT LAT 20
JÓZEF MACIEJEWSKI LAT 20
NOWICKI LAT 23
PICHELSKI LAT 23
WŁADYSŁAW SZYMAŃSKI WACHMISTRZ LAT 27
POR. LUCJAN TATAROWICZ, ADIUTANT PŁK. ROBERTA SKOWROŃSKIEGO, LAT 19
ANTONI WIESZCZYCKI LAT 18
OFICER ŻUKOWSKI vel ZAWADA LAT 25
ORAZ JEDEN ŻOŁNIERZ O NIEZNANYM NAZWISKU
(Gmina Kutno)
