Dobiega końca realizacja przez Muzeum Regionalne w Kutnie dwuletniego projektu pod nazwą „Kutno. Powstanie i rozwój małego ośrodka miejskiego w ujęciu interdyscyplinarnym”, współfinansowanego z środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Ochrona zabytków archeologicznych” 2020 (numer zadania 4429/20). Celem działań projektowych było wykonanie całościowego, interdyscyplinarnego opracowania wyników badań archeologicznych, historycznych i z zakresu dyscyplin pokrewnych prowadzonych w latach 1990-2019 w Kutnie oraz ich prezentacja w dwujęzycznej polsko-angielskiej publikacji książkowej, której promocja miała miejsce 21 grudnia 2021 r.
W kilkunastu rozdziałach tej publikacji, znaczną część poświęcono ruchomym zabytkom archeologicznym – numizmatom, tekstyliom, zabytkom metalowym, w tym także elementom ubiorów.
Pośród 94 znalezionych monet najstarsze wiązać można z okresem średniowiecza. Jedna z nich pochodzi aż z XI wieku (ryc. 1a i 1b), czyli sprzed nadaniu Kutnu praw miejskich, druga zaś z wieku XV (ryc. 2a i 2b).
Wśród zabytków metalowych datowanych na okres od XV do XX wieku są zarówno elementy uzbrojenia jak i przedmioty związane z wyposażeniem kutnowskich domów i rzemiosłem, m.in. elementy wyposażenia wnętrz (klamka) oraz narzędzia codziennego użytku (nożyce, fragmenty noży, naparstki (ryc. 3), szpilka, klucze, strug, dłuto, sztućce (ryc. 4), radełko); przedmioty związane z handlem – plomby ołowiane (ryc. 5), szalka wagowa; oraz elementy ubioru i stroju: sprzączki, aplikacje, szpilka ozdobna (ryc. 6), obrączka, guziki, haftki a także przedmioty związane ze sferą sacrum.
W jednej ze studni odkrytych na Placu Wolności znaleziono liczne przedmioty włókiennicze, w tym tekstylia wełniane, półwełniane czy nawet jedwabne (ryc. 7). Ponadto znajdowało się tam też ponad 700 fragmentów skór, z których znaczna większość to odpady poprodukcyjne lub elementy obuwia. ryc. 8, 9]
Zbiór opracowywanych ruchomości uzupełniają naczynia ceramiczne [ryc. 10-12].
Prace mające na celu zabezpieczenie zabytków przed dalsza destrukcją, rekonstrukcję naczyń oraz część analiz specjalistycznych (m. in. spektrometrię XRF, analizy surowca włókienniczego) wykonano w Pracowni Dokumentacji i Konserwacji Zabytków Instytutu Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego.
Publikacja opisuje wyniki badań archeologicznych oraz historycznych z lat 1990 – 2020 zawierając wnioski, które w nowym świetle ukazują dzieje Kutna jako ośrodka miejskiego od czasów średniowiecza po okres nowożytny.
Książka jest bezpłatna, a ze względu na ograniczony nakład sposób jej dystrybucji ukaże się na stronie internetowej Muzeum: http://muzeumkutno.com/
Spis rycin:
Ryc. 1. Moneta z XI w. – denar krzyżowy (fot. M. Majorek)
Ryc. 2. Moneta z XV w. – denar, bez daty, Władysław Warneńczyk (1434-1444), Kraków (fot. M. Majorek)
Ryc. 3. Naparstek; spektrogram, widok ogólny i zbliżenia (fot. M. Majorek)
Ryc. 4. Fragment sztućca; spektrogram, widok ogólny i zbliżenia (fot. M. Majorek)
Ryc. 5. Plomby ołowiane; zestawienie wybranych egzemplarzy (fot. M. Majorek)
Ryc. 6. Szpila ozdobna; spektrogram, widok ogólny i zbliżenia (fot. M. Majorek)
Ryc. 7. Fragment tkaniny; widok ogólny i zbliżenia (fot. M. Majorek)
Ryc. 8. Fragment piłki (?) skórzanej; widok ogólny i zbliżenia (fot. M. Majorek)
Ryc. 9. Obuwie skórzane; widok ogólny i zbliżenia (fot. M. Majorek)
Ryc. 10. Naczynie ceramiczne (fot. M. Majorek)
Ryc. 11. Naczynie ceramiczne (fot. M. Majorek)
Ryc. 12. Naczynie ceramiczne (fot. M. Majorek)
[materiał powstał przy współpracy z Muzeum Regionalnym w Kutnie]
