Wiele osób niespodziewanie musi zmierzyć się z sytuacją rodzinną, w której spokrewniony zmarły zostawił po sobie spadek bez testamentu. Komu przypada wówczas majątek zmarłego i jaka jest kolejność dziedziczenia? Odpowiadamy na te pytania oraz wyjaśniamy, dlaczego warto sporządzić testament, który pozwoli uniknąć rodzinnych sporów.
Dlaczego warto spisać testament?
Testament to ważny w świetle prawa dokument, w którym spadkodawca umieszcza swoją ostatnią wolę. W ten sposób może wyznaczyć na spadkobierców wybrane osoby czy instytucje. Daje mu to możliwość zmodyfikowania kręgu tzw. spadkobierców ustawowych. Spadek bez testamentu trafi bowiem w ręce osób, które wskazuje ustawa, co wyjaśnimy w dalszej części artykułu. Testament jest więc sposobem na wyrażenie własnej woli oraz samodzielne zadecydowanie o swoim majątku. Sporządzając tego typu dokument, testator jest w stanie także uchronić swoich bliskich przed kłopotliwymi i długotrwałymi sprawami spadkowymi w sądzie. Warto więc myśleć o nim jako o metodzie na zabezpieczenie swoich bliskich.
Kto dziedziczy spadek, jeśli nie ma testamentu?
Dziedziczenie ustawowe to ma miejsce jeżeliby osoba zmarła nie pozostawiła po sobie ostatniej woli. Spadek bez testamentu, zgodnie z przepisami, jest dziedziczony w określonej kolejności.
Dzieci i małżonek
Na pierwszym miejscu są do niego powołane dzieci oraz małżonek zmarłego. W takim przypadku dziedziczenie następuje w równych częściach, przy czym małżonek nie może otrzymać mniej niż 25 procent spadku.
Adoptowane dzieci dziedziczą w taki sam sposób jak biologiczne. Jeżeli potomkowie zmarłego nie dożyli sprawy spadkowej i otwarcia spadku, ich udział przypada dalszym zstępnym zmarłego, czyli wnukom.
Rodzice i rodzeństwo
Jeżeli zmarły nie posiadał dzieci ani małżonka, spadek bez testamentu jest dziedziczony ustawowo przez jego rodziców, a w dalszej kolejności przez rodzeństwo (także w równych częściach).
Pasierbowie
W przypadku, gdy zmarły nie zostawił po sobie wyżej wymienionych krewnych, spadek może przypaść pasierbom, jednak ich potomstwo nie będzie już po nich dziedziczyło.
Gmina i skarb państwa
Istnieją także sytuacje, w których zmarły nie posiadał już żadnych krewnych, czy pasierbów, którzy mogliby po nim dziedziczyć. Jak w takim przypadku kończą się sprawy spadkowe? Zgodnie z ustawą spadek przypada gminie, w której mieszkała osoba zmarła, a jeżeli jej miejsce zamieszkania jest niemożliwe do ustalenia lub znajdowało się za granicą, spadek przechodzi na rzecz skarbu państwa.
Jak sporządzić testament?
Jak widzimy, dziedziczenie ustawowe ma na celu jak najbardziej sprawiedliwy podział spadku bez testamentu. Nie wszystkim jednak może odpowiadać kolejność i sposób takiego dziedziczenia. Jak już wspomnieliśmy, jedynym sposobem na modyfikację kręgu spadkobierców ustawowych jest sporządzenie testamentu.
Ważny dokument można przygotować samodzielnie, musi być jednak w całości napisany własnoręcznie (nie na maszynie lub w komputerze), opatrzony datą i podpisem. Inną opcją jest sporządzenie testamentu w formie aktu notarialnego. To metoda dla osób, które chcą ułatwić swoim bliskim uniknięcie sporów i skomplikowanej sprawy spadkowej.
Niezbędnych informacji prawnych do przygotowania publikacji dostarczyła Kancelaria Młyńska 21 z Gdańska
materiał partnera